Sprawy z urzędu

LISTA RADCÓW PRAWNYCH CHĘTNYCH DO PROWADZENIA SPRAW Z URZĘDU POZA KOLEJNOŚCIĄ

Informujemy, że uchwałą Rady nr 147/X/2016 z dnia 27 października 2016 została powołana lista radców prawnych wyrażających zgodę na wyznaczenie do prowadzenia sprawy z urzędu poza kolejnością. Celem tej inicjatywy jest umożliwienie zainteresowanym radcom prawnym przyjmowania większej ilości spraw z urzędu. Wpis na listę następuje po złożeniu w biurze Izby lub za pośrednictwem zgłoszonego w Izbie adresu poczty elektronicznej oświadczenia o wyrażeniu zgody na wyznaczanie do prowadzenie spraw z urzędu poza kolejnością. Szczegółowe zasady prowadzenia listy znajdują się w uchwale, którą załączamy.

Jednocześnie podkreślamy, że powyższa lista jest jedynie uzupełnieniem systemu wyznaczeń z urzędu, co oznacza że po wyczerpaniu limitu spraw przez osoby zgłoszone na listę dalsze wyznaczenia będą dokonywane według kolejności alfabetycznej na liście radców prawnych.

147

POMOC PRAWNA Z URZĘDU

Zgodnie z treścią art. 1173 KPC, o wyznaczenie radcy prawnego sąd zwraca się do właściwej rady okręgowej izby radców prawnych. Rada powinna wyznaczyć radcę prawnego niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch tygodni, zawiadamiając o tym sąd. W takim zawiadomieniu wskazuje się imię i nazwisko wyznaczonego radcy prawnego oraz jego adres do doręczeń. Warto w tym miejscu podkreślić, że wnioskujący ma możliwość wskazania konkretnego prawnika – z imienia i nazwiska, który miałby go reprezentować. Oczywiście właściwa rada okręgowej izby radców prawnych nie jest związana takim wskazaniem, aczkolwiek powinna takie życzenie uwzględnić.

Obowiązki wyznaczonego radcy prawnego:

  • musi on zastępować stronę aż do prawomocnego zakończenia postępowania we wszystkich instancjach, chyba że z postanowienia sądu w tym zakresie wynika, że taki obowiązek ustaje wcześniej (art. art. 1173 § 2 KPC);
  • w przypadku braku stwierdzenia podstaw do wniesienia skargi w postępowaniu kasacyjnym lub w postępowaniu ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, wyznaczony radca prawny musi zawiadomić o tym na piśmie (wraz z opinią o braku podstaw do wniesienia skargi) niezwłocznie stronę oraz sąd, termin nie może być jednak w tym przypadku dłuższy niż dwa tygodnie od dnia zawiadomienia radcy prawnego o wyznaczeniu go do sprawy z urzędu (art. 1173 § 5 KPC);
  • w przypadku wygaśnięcia ustanowienia zastępstwa procesowego z urzędu (np. wskutek śmierci strony, która uzyskała pomoc prawną z urzędu), wyznaczony radca prawny ma obowiązek podjąć czynności niecierpiące zwłoki związane ze sprawą, jeżeli tylko takie występują;
  • w razie zwolnienia radcy prawnego z obowiązku zastępowania strony z urzędu, jest on obowiązany do przekazania innemu wyznaczonemu radcy prowadzonej sprawy wraz z aktami podręcznymi i informacją o podjętych czynnościach i terminach czynności procesowych.

Uprawnienia wyznaczonego radcy prawnego:

  • może wnosić o zwolnienie od obowiązku zastępowania strony w procesie ale tylko, gdy zachodzą ku temu ważne powody (art. 1173 § 3 KPC);
  • jeżeli radca prawny ma podjąć jakiekolwiek czynności poza siedzibą sądu orzekającego, to sąd na uzasadniony wniosek ustanowionego radcy prawnego, zwraca się w razie potrzeby do właściwej rady okręgowej izby radców prawnych o wyznaczenie radcy prawnego z innej miejscowości (art. 1173 § 4 KPC);
  • radca prawny ustanowiony przez sąd ma prawo, z wyłączeniem strony, ściągnąć sumę należną mu tytułem wynagrodzenia i zwrotu wydatków z kosztów zasądzonych na rzecz tej strony od przeciwnika. Roszczenie o należności radcy prawnego korzystają z pierwszeństwa przed roszczeniami osób trzecich (art. 122 KPC).

Ustanowienie radcy prawnego wygasa wraz ze śmiercią strony, która je uzyskała. Oczywiście ustanowienie pomocy prawnej z urzędu może zostać przez sąd cofnięte, jeżeli tylko okaże się, że okoliczności, na których podstawie je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć – wówczas strona ma obowiązek zapłacić wynagrodzenie radcy prawnego dla niej ustanowionego (art. 120 KPC).

Szczegółowe zasady wyznaczania radców prawnych przez rady okręgowych izb radców prawnych do spraw z urzędu określone zostały w uchwale Nr 152/VII/2010 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 15.10.2010 r. w sprawie wyznaczania radców prawnych do prowadzenia spraw z urzędu. Zgodnie z powyższym, pełnienie obowiązków pełnomocnika z urzędu dotyczy wszystkich radców prawnych, bez względu na formę wykonywania zawodu radcy prawnego. Wykaz radców prawnych wykonujących zawód jest corocznie przedstawiany prezesom sądów w okręgu danej izby przez dziekana rady okręgowej izby radców prawnych. Jak była mowa wcześniej, organem właściwym do wyznaczenia radcy prawnego do prowadzenia sprawy z urzędu w trybie przepisów KPC jest rada okręgowej izby radców prawnych, która działa w okręgu sądu doręczającego radzie prawomocne postanowienie o ustanowieniu dla strony radcy prawnego jako pełnomocnika z urzędu. Dziekan wyznacza danego radcę prawnego zamieszkałego w okręgu sądu niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch tygodni – w kolejności alfabetycznej spośród radców prawnych wykonujących zawód, wpisanych na listę radców prawnych prowadzoną przez radę. Radcę prawnego można także wyznaczyć poza kolejnością alfabetyczną, ale wyłącznie za jego zgodą. Oczywiście, tak jak była mowa o tym wcześniej, dziekan w miarę możliwości może wyznaczyć radcę prawnego wskazanego wyraźnie we wniosku – w porozumieniu ze wskazanym radcą. O wyznaczeniu dziekan zawiadamia na piśmie wyznaczonego radcę prawnego oraz właściwy sąd. Pozostałe zasady dotyczące obowiązków radcy prawnego przy zastępowaniu strony z urzędu są analogiczne jak te, które zostały zawarte w Kodeksie postępowania cywilnego i które zostały omówione już wcześniej.

Zgodnie z Uchwałą nr 510/VIII/2011 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie upoważnienia osób do wyznaczania do wyznaczania radców prawnych do prowadzenia spraw z urzędu i ustalenia zasad przy wyznaczaniu radców prawnych do prowadzenia spraw z urzędu, osobą upoważnioną do wyznaczania radcy prawnego do prowadzenia spraw z urzędu jest dziekan OIRP w Szczecinie.

Informujemy, że w związku z wydaniem w dniu 21 października 2013 r. przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały w sprawie o sygn. akt II FPS 1/13 oraz w związku z wydaniem przez Mistra Finansów decyzji o zmianie urzędowej interpretacji z dnia 4 września 2002 r., Nr PB5/KD-033-317-2122/02, zmianie uległa interpretacja przepisów podatkowych w zakresie odpowiedniej kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu.

Zgodnie z wyżej wymienioną uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego „Wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, zależnie od formy prawnej w jakiej wykonuje on swój zawód, należy kwalifikować do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) – w przypadku gdy pomoc prawną z urzędu pełnomocnik wykonuje prowadząc działalność zawodową w formie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 lit. a) u.p.d.o.f., a gdy czyni to w ramach innych form wykonywania swojego zawodu – wynagrodzenie to należy kwalifikować do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 tej ustawy”.

Informacje niezbędne do odpowiedniej kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu mogą być pobierane przez sądy z Listy radców prawnych opublikowanej na stronie internetowej Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie.

W związku z powyższym zwracamy szczególną uwagę na wynikający z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 10, poz. 65, z późn. zm.) obowiązek zawiadomienia przez radcę prawnego Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie o podjęciu wykonywania zawodu i formach jego wykonywania, o adresie i nazwie kancelarii lub spółki, a także o każdej zmianie tych informacji.

Jednocześnie informujemy, że w każdej sprawie wyznaczenia na pełnomocnika z urzędu radca prawny może zostać dodatkowo zobowiązany do złożenia oświadczenia o formie prawnej wykonywania zawodu.

Poniżej przedstawiamy informację Komisji ds. Wykonywania Zawodu w Warszawie w przedmiocie dokumentowania przychodów, uzyskiwanych przez radców prawnych z tytułu wykonywania czynności pełnomocników  z urzędu przed sądami, przy użyciu kas fiskalnych.