Dla kogo?
Zgodnie z Ustawą w 2023 r. i 2024 r. uprawnionymi do uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej są wszystkie osoby, które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, w tym osobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku.
Osoba uprawniona, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, składa pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Osoba korzystająca z nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej dodatkowo składa oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku. Oświadczenie składa się osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.
Co obejmuje?
Pomoc prawna obejmuje:
1)poinformowanie osoby fizycznej, zwanej dalej „osobą uprawnioną”, o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym lub
2) wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego, lub
3) sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym, lub
3a) nieodpłatną mediację (obejmującą: poinformowanie osoby uprawnionej o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji oraz korzyściach z tego wynikających; przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji; przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawie karnej; przeprowadzenie mediacji; udzielenie pomocy w sporządzeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem), lub
4) sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.
Nieodpłatnej pomocy prawnej udziela osobiście adwokat lub radca prawny, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach z ich upoważnienia aplikant adwokacki lub aplikant radcowski.
W 2023 r. kwota bazowa stanowiąca podstawę do określenia wysokości dotacji na finansowanie zadania polegającego na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej wynosi 5.500 zł, przy czym 91% tej kwoty, jest przeznaczana na wynagrodzenia z tytułu umów zawieranych odpowiednio z radcami prawnymi czy adwokatami. Wynagrodzenie to nie ulega zwiększeniu w przypadku wydłużenia przez dany powiat czasu trwania dyżuru.
Więcej szczegółów dotyczących zmian funkcjonowania programu w 2023 r. i 2024 r. znajduje się w zakładce „podstawy prawne”.
Nieodpłatna pomoc prawna w 2024 r. będzie udzielana w punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu podczas dyżuru trwającego co najmniej 4 godziny dziennie, z wyłączeniem dni, o których mowa w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 90), przy czym w przypadku, gdy liczba osób uprawnionych, którym ma zostać udzielona nieodpłatna pomoc prawna, uniemożliwia sprawne umawianie terminów wizyt w punktach na obszarze danego powiatu, czas trwania dyżuru może ulec wydłużeniu do co najmniej 5 godzin dziennie we wszystkich punktach na obszarze tego powiatu. Wydłużenie czasu trwania dyżuru następuje na żądanie starosty i nie powoduje zwiększenia środków przeznaczonych na realizację zadania w danym roku, a tym samym wynagrodzenia przysługującego radcom prawnym.
Wyznaczonym do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej (zastępcą wyznaczonego) w 2024 r. w PNPP działających na obszarze działania OIRP w Szczecinie nie może być radca prawny:
- prawomocnie ukarany dyscyplinarnie – do czasu zatarcia kary dyscyplinarnej;
- któremu udzielone zostało ostrzeżenie przez dziekana, o którym mowa w art. 66 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, od którego radca prawny nie odwołał się w terminie albo które zostało utrzymane w mocy przez sąd dyscyplinarny – przez okres roku od upływy terminu do odwołania albo utrzymania w mocy;
- z którym umowa o udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej, zawarta na podstawie art. 6 ustawy, o której mowa w § 1, została rozwiązana z przyczyn dotyczących radcy prawnego – przez okres dwóch lat od rozwiązania umowy;
- który nie dopełnił obowiązku zawodowego radcy prawnego w zakresie doskonalenia zawodowego w ostatnim cyklu szkoleniowym;
- który w dniu składania deklaracji zalega z opłatami z tytułu składek członkowskich za okres dłuższy niż dwa miesiące.
Zapytania dotyczące sposobu organizacji systemu NPP na terenie działania OIRP w Szczecinie można kierować do Koordynatora Rady OIRP w Szczecinie do spraw organizacji i funkcjonowania nieodpłatnej pomocy prawnej – r. pr Anny Mazurek-Różynek, na adres email: pomocprawna@oirp.szczecin.pl