Nieodpłatna pomoc prawna
Od początku roku 2016 na terenie całej Polski rozpoczął funkcjonować system darmowej pomocy prawnej. Jest to rezultat wejścia w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 945).
Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego z dnia 21 grudnia 2018 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2492 ze zm.) określono następujące zagadnienia:
1) sposób udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, w tym wymogi dotyczące lokalu, w którym będzie usytuowany punkt, w którym udzielana będzie nieodpłatna pomoc prawna lub świadczone będzie nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, zwany dalej „punktem”;
2) wzór karty informacyjnej poradnictwa, o której mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej;
3) wzór karty nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zwanej dalej „kartą pomocy”;
4) sposób gromadzenia i przekazywania opinii osób uprawnionych o udzielonej pomocy;
5) sposób dokonywania przez wojewodę oceny wybranych porad udzielonych w ramach świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w punkcie;
6) zakres i sposób przekazywania przez starostę zbiorczej informacji o wykonaniu zadań, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, na obszarze powiatu.
Wprowadzony system ma zagwarantować bezpłatny dostęp do darmowych porad prawnych na poziomie lokalnym i zniwelować zbyt często występującą w naszym kraju barierę finansową do korzystania z profesjonalnej usługi prawnej.
Na obszarze działania OIRP w Szczecinie powstało 40 punków nieodpłatnej pomocy prawnej (w skrócie „PNPP”), w których nieodpłatnie jest świadczona pomoc prawna przez adwokatów, radców prawnych i organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego. Zadanie polegające na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej jest finansowane z budżetu państwa, z części będącej w dyspozycji wojewodów przez udzielanie dotacji celowej powiatom.
Na podstawie art. 60 pkt 8 lit. g ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 1166) Krajowa Rada Radców Prawnych podjęła uchwałę Nr 97/IX/2015 z dnia 11 września 2015 r. „w sprawie Regulaminu wyznaczania radców prawnych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i dokumentowania tej pomocy” (tekst jednolity załącznik do uchwały Nr 738/XI/2022 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 21 września 2022 r.) , który określa zasady wyznaczania radców prawnych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i zasady dokumentowania udzielonej nieodpłatnej pomocy prawnej.